Հայաստանի մակրոտնտեսական մտահոգիչ ցուցանիշներից մեկը օտարերկրյա ներդրումների կտրուկ անկումն է: Դա մտահոգիչ է, որովհետեւ բոլորի համար էլ պարզ է, որ առանց արտաքին լուրջ ներդրումների հնարավոր չէ կայուն տնտեսական զարգացում ապահովել: Այդ մասին Facebook-ի իր էջում գրել է Հայաստանի նախկին արտգործնախարար, ԲՀԿ-ական պատգամավոր Վարդան Օսկանյանը:

«2012թ. առաջին կեսին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները նվազել են 40 տոկոսով, իսկ երկրորդ եռամսյակի կտրվածքով այդ անկումը կազմել է 60 տոկոս: Ցանկացած ներդրող՝ օտար, թե տեղացի, որոշում կայացնելիս բնականաբար դիտարկում է երկրի մակրոտնտեսական ցուցանիշները՝ տնտեսական աճ, գնաճ, արտաքին առեւտրի հաշվեկշիռ, պետական պարտք եւ այլն: Անխուսափելիորեն հաշվի է առնվում նաեւ ազատ շուկայական հարաբերությունների հիմնարար սկզբունքների կիրառումն ու հարգումը՝ ազատ մրցակցություն, հավասար պայմաններ եւ սեփականության անձեռնմխելիություն:

Բայց կան նաեւ զուտ տնտեսագիտությունից դուրս գործոններ, որոնք էապես ազդում են ներդրողների որոշումների վրա: Վերջերս Սիրիայից ժամանած հաջողակ, լուրջ նյութական միջոցներ եւ արտադրության ոլորտում գիտելիք ունեցող մարդկանց հետ էի զրուցում: Չնայած նրանց հնարավորություններին եւ Հայաստանում ներդրում անելու ցանկությանը, նրանք շատ լուրջ մտահոգություններ եւ վերապահումներ ունեն, որոնք մեծ հաշվով կարելի է ամփոփել հետեւյալ չորս կետերով»,- գրել է Օսկանյանն ու նշել այդ կետերը`

1. Հույս եւ հեռանկար երկրի ապագայի նկատմամբ. երկրի ապագայի նկատմամբ հույսն ու վստահությունը ոչ միայն անհրաժեշտ են ներդրումների, այլեւ՝ Հայաստանից արտագաղթը կասեցնելու համար: Այս հույսի ներշնչումը պետք է գա առաջին հերթին իշխանության գլուխ կանգնածներից, նրանց խոսքով եւ գործով: Պետք է գա նաեւ քաղաքական համակարգից, որը պետք է ունենա հակակշիռների անհրաժեշտ մեխանիզմը եւ երկրի զարգացման ու հեռանկարների եւ այլընտրանքների շուրջ անկաշկանդ ու առողջ բանավեճը: Դա այսօր իսպառ բացակայում է:

2. Անորոշություններ. որոշակիությունը եւ տնտեսությունից ներդրողի ու սպառողի ակնկալիքները տնտեսության խթանման ամենակարեւոր գործոնն են: Այդ առումով եւ՛ օրենսդրական դաշտը, եւ՛ ակնկալիքները խիստ մշուշոտ են: Միայն հարկային եւ մաքսային օրենսդրությունը վերջին մի քանի տարիների ընթացքում անընդհատ փոփոխվում է, եւ խոսակցությունները հետագա փոփոխությունների մասին երբեք չեն դադարում: Ներդրումներին լրջորեն խանգարում է նաեւ դրամի փոխարժեքի անորոշ վարքագիծը:

3. Արդարություն. ցանկացած ներդրող այսօր լուրջ մտահոգություն ունի, որ ինչ-որ խնդիր ունենալու դեպքում, հատկապես եթե դա ինչ-որ մեկի հետ է, որն ունի քաղաքական լծակներ, չի կարող վստահ լինել արդարադատության հարցում: Այստեղ լուրջ մտահոգություն կա նաեւ խտրական արդարադատության առումով, երբ առանց իրավական հիմնավորումների պետական մարմիններն օգտագործվում են ինչ-որ խնդիրներ լուծելու համար:

4. Խաղաղություն եւ կայունություն. այս հարցը բնականաբար բոլորի մտքում կա: Այսօր ավելի, քան երբեւէ սա ներդրումների համար լուրջ խոչընդոտ է: Ադրբեջանը անվերապահորեն զինվում է, խստացրել է ռազմական հռետորաբանությունը, շփման գծում զինադադարի խախտման դեպքերը հաճախակիացել են, իսկ բանակցային գործընթացը մտել է լուրջ փակուղի:

«Ահավասիկ, ես կարծում եմ, որ այս գործոններին պետք է նույնքան ուշադրություն դարձնել, որքան տնտեսական ցուցանիշներին, որովհետեւ սովորական քաղաքացու առօրյա խոսակցության թեմաները սրանք են, քան ժողովրդի մեծամասնությանը անհասանելի եւ հաճախ անընկալելի մակրոտնտեսական ցուցանիշներն ու վերլուծությունները»,- ամփոփել է Օսկանյանը: