Միաժամանակ, շուկաներում սպառողական ապրանքների շրջանառությունը նվազել է 30,0%-ով, գյուղարտադրանքի շուկաներինը`  7,8%-ով, կրպակներինը` 17,6%-ով:

Գյուղատնտեսության արտադրանքի վաճառքում անկումը կարելի է բացատրել Հայաստանի մի շարք մարզերում անբարենպաստ եղանակային պայմաններով, իսկ մնացած օբյեկտների առումով կան ուրիշ պատճառներ:

Հունվար-մարտի  կտրվածով (այդ տվյալները եռամսյակային կտրվածքով են հրապարակվում),  2008-2013թթ. Հայաստանում մանրածախ առեւտրի օբյեկտների թիվը կրճատվել է 399 միավորով: Ընդ որում, արմատական տեղաշարժեր են կատարվել  կառուցվածքում: Մասնավորապես, երկրում խանութների թիվն ավելացել է 1886 միավորով,  հատկապես կրպակների նվազման ( 2312 միավորով) համապատկերում:

Երկու տարի առաջ Երեւանի քաղաքապետարանն ապամոնտաժեց եւ վերցրեց գրեթե 900 կրպակ` դա պատճառաբանելով նրանով, որ դրանք չեն գործում, բացի այդ, «հին են եւ ժանգոտ»: Ճիշտ է,  վաճառողները պնդում էին, թե քաղաքային իշխանությունները կատարում են սուպերմարկետների պատվերը:

Ընդհանուր առմամբ  վերջին հինգ տարվա ընթացքում կրպակների թիվը մայրաքաղքում կրճատվել է 1,7 հազար միավորով կամ  2,7 անգամ:

Բացի վերը նշված ապամոնտաժումից,  կրպակների թվի նվազումը կարող է նաեւ այլ գործոնների հետեւանք լինել: Նկատենք, որ մարզերում, որտեղ նման «ավերածություններ» չեն եղել, կրպակների թիվը վերջին հինգ տարում նույնպես նվազել է`  0,6 հազ. միավորով:

Այս փոփոխությունների արդյունքում Հայաստանի մանրածախ առեւտրի օբյեկտների կառուցվածքում խանութների տեսակարար կշիռը նկատելի մեծացել  է` 57%-ից մինչեւ  70%:

Միաժամանակ, նկատելի տեղաշարժեր են կատարվել հանրապետության մնարածախ առեւտրաշրջանառության մեջ: Հունվար-մայիսի կտրվածքով, հինգ տարվա ընթացքում խանութների շրջանառությունն աճել է 1,8 անգամ, այն դեպքում, երբ  սպառողական ապրանքների շուկայում կրճատվել է 48,9%-ով, իսկ կրպակներում` 14,3%-ով:

Թեեւ մայրաքաղաքում վաղուց արդեն սուպերմարկետների հզոր ցանց է գործում,  վերջին հինգ տարվա ընթացքում  խանութների թիվն աճել է ավելի քան 0,9 հազ. միավորով: Հիմա այդ օբյեկների ընդհանուր թվում Երեւանի մասը կազմում է 66%:

Փաստն ուրախալի է սպառողների սպասարկման մակարդակի եւ մրցակցության զարգացման տեսանկյունից,  որը կնպաստեր մանրածախ գների կարգավորմանը: Սակայն վերջին տարիների իրողությունները հերքում են այս ենթադրությունը:

Առեւտրի ոլորտում ձեռներեցությունը բիզնեսում որոշակի առավելություն ունի: Կապիտալն արագ է շրջանառվում, քան, օրինակ, արդյունաբերության մեջ,  ռիսկերը նույնպես ավելի նվազ են: Ճիշտ է, որ որոշ «ինքնուս»  առեւտրականներ  տարբեր սխալների պատճառով ձախողվում են, սակայն նրանց փոխարինելու են գալիս նոր ձեռներեցներ...